شِلِم (Shelem)

 این بازی از کلمه “ slam“ انگلیسی و “ chelem“ فرانسه گرفته شده‌است و معنی آن جمع آوری تمام برگهای بازی است. هدف این بازی رسیدن به امتیاز توافق شده (معمولأ ۱۲۰۰) زودتر از رقیب است. به نظر می آید این بازی بعد از حکم ‚ محبوبترین بازی در ایران باشد و افراد زیادی این بازی را بلدند. شرح مختصر بازی :در این بازی هر بازیکن ۱۲ برگ دریافت می‌کند.بعد شروع به خواندن امتیازی که می‌توانند بگیرند می‌کنند. مثلآ ۱۲۵ امتیاز از کل ۱۶۵ امتیاز ممکن. کسی که امتیاز بالاتری را بخواند به عنوان حاکم تعیین می‌شود. سپس او با همکاری یارش باید تلاش کند تا امتیاز تعهد شده را کسب کند.در اینصورت او به همان تعداد امتیاز که کسب کرده امتیاز دریافت می‌کند.بازی ادامه خواهد داشت تا وقتی که یک تیم زودتر به امتیاز نهایی برسد. در این بازی بردن هر دست ۵ امتیاز دارد. هر ۵ لو، ۵ امتیاز ‚ هر ۱۰ لو، ۱۰ امتیاز و هر تک (آس( هم ۱۰ امتیاز دارد . به این ترتیب در مجموع کل امتیاز یک بازی ۱۶۵ امتیاز است۱۳×۵ + ۴×۵ + ۴×۱۰ + ۴×۱۰=۱۶۵ : شرح کامل بازی: الف( دست دادن: یک نفر از بین چهار نفر با قرعه به عنوان اولین پاسور )دست دهنده( انتخاب می‌شود. در دست‌های بعد به ترتیب از سمت راست دیگران دست می‌دهند. به نحوی که بعد از چهار دور بازی همه یک بار دست داده باشند و به همین ترتیب دست دادن می‌چرخد. نفری که دست می‌دهد ابتدا ۱۲ برگ به نفر سمت راست، ۱۲ برگ به نفر روبه رو، ۱۲ برگ به نفر سمت چپ، ۴ برگ به پشت روی زمین و ۱۲ برگ آخر را برای خود دست می‌دهد. )توجه کنید که همیشه باید دست شامل آخرین برگ در دست خود پاسور باشد( در این جا مرحله دست دادن تمام می‌شود . ب( تعهد کردن )اعلان -خواندن(: نفر سمت راست پس از مرتب کردن دستش امتیازی را فکر می‌کند می تواند بگیرد را اعلام می‌کند. این امتیازنمی‌تواند زیر ۱۰۰ باشد. پس از آن نوبت نفر سمت راست او است. او یا باید امتیازی بالاتر از امتیاز خوانده شده را بخواند یا اعلام “پاس“ کند. کسی که پاس دهد دیگر نمی‌تواند در امتیازخوانی تا پایان این دور بازی شرکت کند. سپس نوبت نفر سمت راست او می رسد . او هم به همین ترتیب‚ یا باید بالاتر از آخرین امتیاز خوانده شده بخواند یا پاس دهد. این مرحله آنقدر ادامه می یابد تا ۳ نفر پاس کرده و کسی که آخرین امتیاز را خوانده به عنوان حاکم بازی را آغاز می‌کند. ج( آغاز بازی: بعد از مشخص شدن حاکم‚ او ۴ برگ روی زمین را بر می‌دارد و به جای آن ۴ برگ به دلخواه خود زمین می‌گذارد. این کار برای بهبود دست حاکم و کمک به او برای کسب امتیاز تعهد شده صورت می‌گیرد. پس از این که او ۴ برگ را زمین گذاشت )که این برگها جزء برگهای برده حساب می‌شوند( حاکم با پائین انداختن برگ حکم ، بازی را شروع می‌کند. (دقت کنید که حتمآ برگ اول باید برگی از خال حکم باشد و این کار در واقع اعلام حکم است.)سپس به همان ترتیب حکم ، بازیکنان از سمت راست شروع به بازی می‌کنند. بازی دقیقآ مانند حکم پیش می‌رود تا برگها تمام شوند . د( شمارش امتیاز: بعد از پایان بازی نوبت به شمارش امتیازها می رسد. برای این کار برگهای برنده شده را می‌شماریم‚ در ازای هر ۴ برگ )یک دست از بازی) ۵ امتیاز ‚ در ازای هر برگ ۵لو، ۵ امتیاز‚ در ازای هربرگ ۱۰ لو، ۱۰ امتیاز و در ازای هر برگ تک )آس( هم ۱۰ امتیاز منظور می شود. بعد از شمردن امتیاز یک تیم ‚ با کم کردن آن از ۱۶۵، امتیاز تیم دیگر مشخص می‌شود. اگر تیم حاکم امتیازی را که تعهد کرده ‚ یا بیشتر از آن امتیازرا گرفته باشد ‚ همان عدد امتیاز او خواهد بود. اما اگر کمتر از آن امتیاز تعهد شده باشد‚ منفی آن )امتیاز تعهد شده( را دریافت خواهد کرد. تیم رقیب هم هر اندازه که امتیاز بگیرد برایش منظور خواهد شد. قانون شلم :اگر تیم حاکم موفق به جمع کردن کلیه برگ‌ها شود ‚ می‌گویند “شلم“ کرده‌است .در چنین حالتی به جای ۱۶۵ امتیاز ، ۳۳۰ امتیاز به آنان تعلق می‌گیرد)مشخص است که تیم حاکم هرگز شلم نمی‌شود‚ زیرا در اول بازی فرد حاکم چهار برگ را به عنوان برده از دست خود خارج می‌کند( قانون یاسا : اگر امتیاز تیم حاکم از تیم رقیب کمتر شود) یعنی کمتر از ۸۵ امتیاز( در اینجا تیم حاکم یاسا می‌شود و به جای اینکه به تعداد امتیاز تعهد شده منفی بگیرد‚ کل ۱۶۵ امتیاز را منفی می‌گیرد. ه( پایان بازی: معمولآ بازی شلم تا امتیاز ۱۲۰۰ بازی می‌شود اما با توافق بازیکنان ‚ در آغاز بازی می‌توان آن را تغییر داد. امتیازهای ۶۶۰ و ۳۳۰ امتیازات معمولی هستند که می‌توانند جایگزین عدد ۱۲۰۰ شوند . جدول بازی : برای نگهداری و ثبت امتیازها یک جدول سه ستونی مانند شکل زیر کشیده می‌شود. هر یک از ستون‌های چپ و راست متعلق به یک تیم است و در ستون وسط امتیاز تعهد شده در هر بازی را می‌نویسم. همچنین بعد از اینکه هر چهار بازیکن دست دادند و دوباره نوبت دست دادن به نفر اول رسید‚ یک خط افقی در ستون وسط می‌کشیم تا مشخص شود که دست دادن دست بعد با چه کسی است مثالی از بازی : الف‚ ب‚ ج و د نام چهار بازیکن ما می‌باشد که به ترتیب در سمت راست یکدیگر نشسته‌اند. پس الف و ج در یک تیم و ب و د نیز در یک تیم هستند: دور اول :جدول امتیازات را می‌کشیم. دست دادن هم از بازیکن الف شروع می‌شود. ابتدا ب که در سمت راست الف نشسته باید شروع به خواندن بکند. او می‌خواند ۱۱۰، ج می‌خواند ۱۱۵، د پاس می‌دهد. الف می‌خواند ۱۲۵، ب می‌خواند ۱۳۰، ج پاس می‌دهد.(اینک فقط الف و ب مانده اند(. الف می‌خواند ۱۳۵ و ب پاس می‌دهد. بازی انجام می‌شود و تیم ب و د ۳۵ امتیاز دریافت می‌کند و در نتیجه امتیاز تیم الف و ج ۱۳۰ می‌شود:(۱۶۵-۳۵=۱۳۰) در این حالت امتیاز تیم ب و د همان ۳۵ امتیاز ثبت می‌شود، اما تیم الف و ج به دلیل اینکه نتوانسته‌اند تعهدشان را انجام دهند ۱۳۵ امتیاز منفی می‌خورند. پس جدول دور ۱ نوشته می‌شود: دور دوم : حالا نوبت ب است که دست بدهد. پس از دست دادن ج باید اعلان کند. او مستقیمآ پاس می‌دهد. د می‌خواند ۱۲۵، الف پاس می‌دهد. ب هم پاس می‌دهد. پس د با ۱۲۵ امتیاز تعهد شده حاکم می‌شود. تیم ب و د موفق می‌شود ۱۵۰ امتیاز بگیرد. پس تعهد خود را انجام داده‌است. پس تیم ب و د ۱۵۰ امتیاز و تیم الف و ج ۱۵ امتیاز گرفته‌است. در جدول دور دوم می‌نویسیم: امتیاز ب و د : ۱۵۰ + ۳۵=۱۸۵ ) جمع امتیازات را می نویسیم(. و امتیاز تیم الف و ج : -۱۳۵+۱۵= -۱۲۰ دور سوم: ج دست می‌دهد. د می‌خواند ۱۰۰‚ الف می‌خواند ۱۲۰‚ ‚ب می‌خواند ۱۲۵‚ ج پاس می‌دهد. د می‌خواند ۱۳۰‚الف می‌خواند ۱۳۵‚ب می‌خواند ۱۴۰‚ د پاس می‌دهد. الف می‌خواند ۱۵۰ و ب هم پاس می‌دهد. پس الف با ۱۵۰ امتیاز حاکم می‌شود.بازی انجام می‌شود و تیم الف و ج موفق به جمع کردن همه برگ‌ها و در نتیجه شلم کردن می‌شود. پس ۳۳۰ امتیاز می‌گیرد و تیم ب و د هیچ امتیازی نمی‌گیرد.دور سوم در جدول ثبت می‌شود: الف و ج: -۱۳۵+ ۳۳۰=۱۹۵ و تیم ب و د هم همان امتیاز قبلی: ۱۸۵+ ۰=۱۸۵ دور چهارم: د دست می‌دهد. الف می‌خواند ۱۳۰ ‚ ب و ج پاس می‌دهند. د می‌خواند ۱۳۵ و الف هم پاس می‌دهد. بازی انجام می‌شود و تیم ب و د ۱۳۵ امتیاز می‌گیرند( و الف و ج ۳۰ امتیاز). پس امتیازات در جدول ثبت می‌شود: الف و ج : ۱۹۵+۳۰=۲۲۵ و تیم ب و د : ۱۸۵+ ۱۳۵=۳۲۰در زیر امتیاز تعهد شده ستون وسط یک خط می‌کشیم ‚ به این معنی که یک دور کامل همه دست داده‌اند و دست دادن دوباره به نفر الف رسیده. این کار را در هر چهار دست یکبار تکرار می‌کنیم تا پاسور اشتباه نشود. بازی به همین ترتیب ادامه می‌یابد تا یک تیم زودتر به امتیاز ۱۲۰۰ یا بالاتر برسد. الف و ج -۱۳۵ -۱۲۰ ۱۹۵ ۲۲۵ امتیاز ۱۳۵ ۱۲۵ ۱۵۰ ۱۳۵ ب و د ۲۵ ۱۸۵ ۱۸۵ ۳۲۰ بازی دو نفره : سیستم بازی به همان شکل است . اما برای پر کردن جای خالی دو نفر بازیکن دیگر از زمین کمک می‌گیریم ، به شکل زیر : الف )دست دادن : یک نفر به حکم قرعه دست می‌دهد . (دست دادن به ترتیب بین دو نفر تقسیم می‌شود و هر بازیکن یک دست را دست می‌دهد . بعد از هر دو بازی یک خط کشیده می‌شود که نشانه نوبت دست دادن بازیکن اول است ) . دست دادن به این ترتیب است که فرد پاسور ابتدا ۱۲ برگ به نفر مقابل و بعد ۱۲ برگ به خودش می‌دهد . سپس به ترتیب یک دسته ۴ برگی جلوی نفر مقابل ، یک دسته ۴ برگی جلوی خودش ، دوباره یک دسته ۴ برگی جلوی نفر مقابل ، یک دسته ۴ برگی جلوی خودش ، یک دسته ۴ برگی جلوی نفر مقابل ، سپس یک دسته ۴ برگی در وسط ، و در آخر آخرین ۴ برگ را به صورت یک دسته جلوی خودش می‌گذارد . دقت کنید که حفظ ترتیب در دست دادن کاملأ مهم است. ب( تعهد کردن)اعلان -خواندن): کاملأ شبیه به حالت چهار نفره ؛ ابتدا نفر مقابل اعلام امتیاز مورد نظر خود را می‌کند، اگر فرد پاسور موافق باشد پاس می‌دهد وگرنه امتیازی بالاتر اعلام می‌کند(امتیازها فقط مضرب ۵ می‌توانند باشند، یعنی ۵تا، ۵تا ) . این قدر امتیاز خواندن طول می‌کشد تا یک نفر پاس دهد. ج( آغاز بازی: بعد از مشخص شدن حاکم‚ او ۴ برگ روی زمین را بر می‌دارد و به جای آن ۴ برگ به دلخواه خود زمین می‌گذارد. این کار برای بهبود دست حاکم و کمک به او برای کسب امتیاز تعهد شده صورت می‌گیرد. پس از این که او ۴برگ را زمین گذاشت )که این برگ‌ها جزء برگ‌های برده حساب می‌شوند( حاکم با پائین انداختن برگ حکم بازی را شروع می‌کند.(دقت کنید که حتمآ برگ اول باید برگی از خال حکم باشد و این کار در واقع اعلام حکم است.) پس از بازی نفر دیگر، سه برگ اول سه دسته جلوی هر کس رو می‌شوند. ابتدا حاکم از همان خال بازی شده یکی از این سه برگ مقابل را بازی می‌کند، نفر مقابل هم از همان خال از سه برگ جلوی خود بازی می‌کند. اگر از خال بازی شده، برگی روی زمین نباشد، بازیکن می‌تواند هر برگ دلخواه را بازی کند. بعد هر کس که این دور را برده، دور بعد را از دست خود بازی می‌کند و بازی به همین ترتیب ادامه می‌یابد . تا وقتی که همه برگ‌ها بازی شوند . طبیعتأ در اواخر بازی یک یا دو دسته از برگهای جلوی فرد تمام می‌شوند. در این حالت هیچ مشکلی پیش نمی‌آید و فرد باید با برگ روی همان یک یا دو دسته باقی‌مانده بازی کند. شمارش امتیازها هم مانند همان بازی چهارنفره‌است. در واقع زمین نقش یار هر کس را دارد ، تنها با این محدودیت که در هر بار فقط سه برگ برای بازی در اختیار می‌گذارد.